LÀM SAO ĐỂ MỞ TIỆM BÁNH THÀNH CÔNG – THẤT BẠI SỐ 2
Mình đã rất đắn đo trước khi quyết định chia sẻ câu chuyện về xây dựng THẾ GIỚI BÁNH với mọi người. Lý do thì chắc là rất nhiều, sợ vạch áo cho người xem lưng, sợ bị ném đá, sợ bị chê “ngu” … nỗi sợ thì ôi thôi nhiều lắm. Mẹ mình hay nói “ Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần”. Đúng là ngày xưa mình “dại” hơi bị nhiều, mà toàn những cái “dại” bị mất tiền không hà.
Có nhiều thứ mình vẫn ước gì có thể làm lại, có nhiều thứ mình vẫn thầm nghĩ giá mà biết sớm hơn. Nếu bạn nào có ý định mở shop bánh như mình, mình hy vọng với những chia sẻ hôm nay, bạn sẽ không phải mất quãng thời gian lâu như mình để có thể tận hưởng niềm vui thật sự trong công việc lẫn trong tài chính từ nghề bánh.
----------------------------------------------------
CỬA HÀNG SỐ 2
Mô tả sơ lược:
Cửa hàng thứ hai này mình mở ra cùng với sự góp vốn với 3 người bạn nữa. Tổng cộng chi phí đầu tư là:
250,000,000 đ
Thời gian hoạt động: hơn 2 năm
Địa chỉ: KHU DU LỊCH ĐẠI NAM
Diện tích: 60 m2 – ngồi tối đa được 15 khách/ lần
Tổng số nhân viên:
+ 3 nhân viên bán hàng/ ca
+ 3 ca/ ngày
+ Nhân viên làm bánh: 3 nhân viên + chủ tiệm
+ Giao hàng: 1 nhân viên
+ Bảo vệ: 1 nhân viên
+ Marketing: mình và các bạn đồng sở hữu
+ Kế toán: một bạn đồng sở hữu
+ Trực điện thoại: chủ tiệm
+ Hình thức nhân viên: làm việc cố định theo ca
Lương nhân viên: 10,000 đ tới 16,000 đ/ giờ
Giá thuê mặt bằng: 12,000,000 đ/ tháng
Chi phí marketing cố định: 0 đ/ tháng trong 1 năm đầu, 4 triệu/ tháng trong năm tiếp theo
Bếp bánh đặt ngay tại tiệm
Thời gian mở cửa: 8h sáng đến 9h tối
Menu: bánh ngọt, bánh lạnh, bánh kem, cà phê, trà sữa … cho đến bắp xào, chè khúc bạch
- một góc chụp tiệm bánh thứ 2 -
Đây chắc là giai đoạn đáng nhớ nhất trong sự nghiệp làm bánh của mình. Suốt thời gian hơn 2 năm duy trì cửa hàng này, mình đã may mắn học được nhiều bài học quý báu. Dù suốt 1 năm đầu mở cửa, trung bình mình và 3 bạn cổ đông đều phải bù lỗ khoảng 2-3 triệu/ tháng, nhưng bây giờ ngồi ngẫm lại để viết những dòng này, mình thấy biết ơn vì đã thật sự đi qua được quãng đường đó.
Đôi khi trong kinh doanh mà bị lỗ như mình chưa hẳn đã là tận cùng của trái đất, vì nhờ có vậy mà mình thấy bản thân mạnh mẽ hơn rất nhiều, và cũng khôn hơn ra nhiều.
-----------------------------------
Dưới đây là những điều tốt đẹp đã xảy ra với mình trong giai đoạn đen tối đó:
- Mình may mắn đã không phải trải qua những khó khăn đó một mình:
Người ta nói: “ muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì nên đi chung với người khác”
Ban đầu khi biết mình sẽ mở cửa hàng thứ hai với hình thức góp vốn, gia đình đã ngăn cản rất nhiều. Câu chuyện bạn bè hùn hạp rồi cãi vã không nhìn mặt nhau luôn thì đầy rẫy. Vì vậy, mình càng cảm thấy may mắn hơn rất nhiều khi trường hợp của mình không phải như vậy.
Nhóm 4 đứa tụi mình mỗi người chia nhau một công việc. Mình biết về bánh thì quản lý bếp, bạn giỏi tài chính thì làm kế toán, bạn biết về marketing thì quản lý fan page, bạn giỏi quản lý sắp xếp công việc thì tuyển dụng, đào tạo nhân viên…
Đúng là cửa hàng không hề mang lại chút lợi nhuận nào suốt 1 năm đầu hoạt động, riêng bản thân mình lúc đó luôn có ý nghĩ muốn bỏ cuộc vì bản thân cũng hết tiền để cầm cự. May mắn là mấy bạn đồng sáng lập đã động viên mình rất nhiều.
Cố một chút, rồi một chút, rồi lại một chút nữa, cứ như vậy cho đến một ngày kia đúng là tiệm bánh hết lỗ thật.
Mình không biết miêu tả bài học ở đây là gì, nhưng mình muốn khẳng định một điều là nếu không nhờ có những người bạn tốt đã ở bên cạnh mình lúc khó khăn đó, chắc giờ này mình đã không còn làm bánh và thế giới bánh chắc đã là một ví dụ khác của sự thất bại.
- Công việc được thực hiện chuyên nghiệp hơn
Kế toán: đối với cửa hàng đầu, mình hầu như chỉ biết làm bánh rồi bán, chứ không biết làm sổ sách, tính toán gì hết. Một cái bánh làm ra chi phí hết bao nhiêu, lời được bao nhiêu mình cũng không biết.
Nhờ hợp tác với người bạn giỏi về tài chính, ở cửa hàng thứ 2, shop mình thực hiện việc tính toán rất nghiêm túc và kỹ lưỡng. Đối với bạn nào mở tiệm lần đầu mình khuyên bạn cũng nên nghiêm túc thực hiện công việc này, vì nó giúp ích rất nhiều trong việc quản lý dòng tiền.
Ví dụ: phải biết chi phí thật sự của sản phẩm bao nhiêu thì bạn mới tính được giá bán bao nhiêu thì hợp lý, giá giảm bao nhiêu thì vẫn lời, giá sỉ bao nhiêu thì phù hợp.
Bên cạnh đó việc theo dõi sát sao dòng tiền ra vô, mình cũng xác định được mặt hàng nào nên tập trung marketing, mặt hàng nào nên phát triển, và mặt hàng nào nên bỏ không làm nữa.
Marketing: nhiều cái đầu thì lúc nào cũng hay hơn chỉ có một cái đầu. Đây lại là một điểm cộng nữa trong việc hợp tác với người khác khi mới khởi nghiệp.
Tụi mình mỗi người đều có ý tưởng riêng trong việc quảng cáo, nhưng quan trọng là ai cũng lắng nghe nhau, nên việc cùng nhau thống nhất về việc chạy quảng cáo hay marketing đều nhanh chóng được thống nhất.
Quan trọng hơn, trong giai đoạn đó, và cả cho tới tận lúc này, thế giới bánh luôn nhận được sự ủng hộ vô cùng nhiệt tình từ mạng lưới bạn bè, người thân của từng thành viên một trong nhóm sáng lập. ( bạn thấy đó, nếu chỉ có một mình, thì lượng người ủng hộ trung thành của shop chỉ còn ¼ thôi)
Nhân viên: rút kinh nghiệm từ cửa hàng đầu tiên, mình ưu tiên chỉ tuyển những bạn không còn đi học nữa cho cửa hàng thứ hai. hướng dẫn từng người một, ngoài ra mình cũng đăng ký thêm các lớp nghề bánh ở trung tâm cho các bạn đi học thêm.
Nhân viên của mình thật sự trưởng thành hơn từng ngày một. Bây giờ thì các bạn ấy giỏi hơn mình luôn rồi, có bạn còn đủ giỏi để tự ra mở tiệm bánh riêng.
Từ đó mình rút ra là nếu trong một môi trường làm việc, mà tìm được nhân viên dễ thương, chịu học, cầu tiến, thì bản thân người chủ cũng sẽ cảm thấy vững tin hơn rất nhiều ( Ít ra thì trong nhiều lần tính từ bỏ mình cũng tự hỏi nếu nghỉ thì nhân viên của mình sẽ làm sao, nghĩ vậy thành ra lại cố tiếp).
Bên cạnh đó, mình nhận ra rằng bạn trẻ mà chịu học thì học rất mau, và không phải làm chủ thì cái gì cũng giỏi hơn nhân viên. Nhiều thứ mấy bạn đi học về còn chỉ lại cho mình. Từ khi hiểu được như vậy, mình thấy sướng hơn rất nhiều, vì việc gì cũng để mấy bạn nhân viên làm. Mặc dù có cái mấy bạn làm tốt, có cái làm mình không vừa ý, nhưng theo thời gian, các bạn hoàn thiện hơn rất nhiều.
- Học được cách thuê mặt bằng với giá 0 đồng và tạo thêm lượng khách mới
Do vị trí mới của cửa hàng ngay khu trung tâm , nên mình kiếm được một khoản tiền kha khá từ việc cho thuê lại các khoảng trống sẵn có ở tiệm. Số tiền cho thuê này về sau đủ lớn để trả hết tiền thuê mặt bằng và một phần chi phí nhân viên.
Điều hay ở việc cho thuê lại này là mình thu hút thêm cho tiệm bánh một lượng khách từ các shop thuê mặt bằng ở tiệm bánh. Khách hàng cũng rất thích thú với không gian mới ở tiệm, vì họ có thể vừa ăn bánh uống nước, vừa có thể ngắm hoặc mua những mặt hàng thiết kế đẹp với giá tốt.
Mình thấy đây là cách rất hay, những thương hiệu nhỏ như mình có thể áp dụng để thuê mặt bằng ở những vị trí đắt đỏ. Nếu muốn tìm hiểu thêm về cách vận hàng mô hình này, các bạn có thể inbox mình ở email:nhatkhang2015@icloud.com, mình sẽ giải thích rõ hơn.
---------------------------------
Nếu chỉ dừng lại ở những điều tốt đẹp thì chắc suốt 1 năm đầu tiên cửa hàng đã không bị lỗ liên miên như vậy. Không những gặp khó khăn về tài chính, mình còn phải trải qua nhiều khó khăn về mặt tinh thần nữa.
Dưới đây là đúc kết về những thất bại của mình trong quá trình vận hành cửa hàng thứ 2:
THẤT BẠI SỐ 1: chưa rút ra được bài học gì từ thất bại của cửa hàng số 1 đã vội mở tiệm tiếp theo
- Cửa hàng thứ 2 này lại tiếp tục bấu víu vào lượng học sinh gần đó để tồn tại qua ngày, dẫn đến tình trạng lúc thì quá tải, lúc thì đìu hiu
- Đam mê cái đẹp không biết điểm dừng lại khiến mình tiếp tục vung tay quá thể cho việc đầu tư hình thức làm đẹp không gian ( từ cái gối cho khách ôm, cho tới bóng đèn mình phải mua thiệt đẹp mình mới chịu nhe)
- Vẫn chưa tự đánh giá được điểm mạnh và điểm yếu của thương hiệu dẫn tới mất phương hướng hoàn toàn. Có lúc, mình quên hẳn luôn là mình đang mở tiệm bánh, cứ thấy ai bán gì đông khách là mình lại chạy theo, ví dụ như làm chè khúc bạch nè, hay bán thêm khoai tây chiên, rồi mì Ý … Mấy cái này nó có giúp tiệm mình lê lết tồn tại được, nhưng thật sự nó làm mình đánh mất hoàn toàn mục đích ban đầu
-------------------------------
THẤT BẠI SỐ 2: Không biết tính
- Với cửa hàng đầu tiên, mình lời trung bình 2-3 triệu/ tháng. Do đó mình nghĩ rằng với cửa hàng mới lớn hơn gấp 6 lần, vị trí tốt hơn gấp vạn lần, tiền lời của mình chắc chắn nhiều hơn.
- Tuy nhiên, quá nhiều chi phí ẩn mà mình không lường được cho đến khi nhập cuộc:
- Mặt bằng lớn hơn với không gian mở khiến cho tiền điện hàng tháng của mình lên tới 6 triệu/ tháng ( con số này quả là không tưởng, còn mắc hơn tiền mình thuê mặt bằng một tháng ở tiệm đầu tiên)
- Menu mở rộng nhiều món hơn khiến cho chi phí nguyên liệu bị dội lên rất nhiều. Đặc biệt do bán thêm đồ ăn mặn, nên ngoài tăng tiền chi phí, mình còn phải chịu thêm phí hủy bỏ khi thức ăn hết hạn, bị hư
- Cửa hàng lớn ngay trung tâm chịu sự dòm ngó nhiều hơn từ phía sở thuế. Đây là vấn đề nhạy cảm khó nói thẳng ở đây, nhưng chi phí cho khoản này mình cũng bị tăng lên nhiều hơn mình dự tính.
- Nhân viên nhiều hơn do không gian lớn hơn, trong khi đó mình vẫn chưa có lượng khách đủ nhiều để trang trải.
------------------------------------
THẤT BẠI SỐ 3: Vẫn không biết làm marketing, mà không biết lại còn không chịu tìm hiểu
- Mặc dù một trong những người đồng sáng lập của mình đã đảm nhận công việc này. Nhưng về sau khi bạn ấy đi du học, mình lại tiếp tục nhận trách nhiệm mà không biết chút gì.
- Mãi sau đó, mình mới được Facebook tặng một mã code trị giá 30USD để đăng quảng cáo. Lúc đó mình vẫn chưa biết gì, được cho thì sử dụng thôi. Bất ngờ là từ 30 USD được tặng, mình đạt được doanh thu tới 5 triệu trong vòng có 2 ngày. Lúc này mình mới bắt đầu nhận thấy sức mạnh của facebook, nhưng bản tính ngu lâu thì vẫn còn nên khi xài hết mã code được tặng mình lại thôi không quảng cáo tiếp.
- Khi mình thấy bạn bán quần áo thuê mặt bằng ở chỗ mình bán được rất nhiều nhờ facebook, mình mới bắt đầu nghiêm túc bỏ ra khoản tiền cố định hàng tháng là 4 triệu để làm quảng cáo.Kể từ ngày đó tới giờ, MÌNH CHƯA BAO GIỜ PHẢI CHỊU LỖ NỮA CÁC BẠN Ạ. Mình luôn ước gì mình hành động sớm hơn ( vì ngày xưa chi phí quảng cáo facebook rẻ lắm).
------------------------------------
THẤT BẠI SỐ 4: Không biết kiểm soát cảm xúc
- Khi mà phải làm việc nhiều hơn 40 tiếng một tuần, không có tiền, không được coi trọng mà còn bị chê thì thôi rồi. Con người tự nhiên lúc đó rất dễ nổi giận, rất dễ trở nên sân si, và phản ứng thái quá. Đó chính là mình cách đây 3 năm trước. Đúng là cái bánh mình thức tới khuya mới làm xong mà khi giao người ta chê lấy chê để thì buồn lắm chứ, tức lắm chứ. Lúc đó mình cũng còn ngu dại nên không nghĩ được gì khác ngoài chuyện buồn với tức, cảm xúc chỉ có bấy nhiêu thôi, toàn là tiêu cực.
Giờ nghĩ lại thì thấy tức cười, thật ra câu chuyện khi đó mình cho là lớn, theo thời gian thì nó trở thành “chỉ là cái bánh”, chẳng ảnh hưởng gì tới hòa bình thế giới. Một cái bánh cũng không làm mình giàu hơn xíu nào, mà người ta chê bánh, chứ cũng có chê gì mình đâu. Vậy mới thấy mình dại. - Mình học được câu này rất hay từ mẹ mình “Đến Phật còn không hài lòng hết được chúng sanh, làm sao con làm được”. Nếu trong quá trình mở tiệm bánh của bạn, đừng vì ai khen mà vui quá, cũng đừng vì ai chê mà buồn quá. Hãy luôn nhớ rằng: Chắc chắn bạn không làm hài lòng được tất cả mọi người đâu. Người đầu tiên bạn cần làm hài lòng là chính bản thân bạn đó.
Đã lâu mình không còn lê la mấy diễn đàn để đọc review đánh giá về tiệm mình trên mạng nữa. Không phải vì mình không quan tâm, nhưng mình không muốn những tiêu cực ảnh hưởng tới mình.
Mỗi một ngày, mình cố gắng làm thật tốt và thật hết lòng công việc của mình, như vậy là được rồi. Khen chê thì do ý từng người thôi. - Bật mí cho các bạn là người Việt mình hay có thói quen chê. Để ý sẽ thấy tất cả thương hiệu lớn, thành công tại Việt Nam đều luôn nhận được mưa gạch đá chê bai từ các diễn đàn trên mạng. Không phải cứ bị chê nhiều là dở đâu bạn nhe, có khi bị chê nhiều là do mình được nhiều người chú ý quá, mà 10 người để ý thì chắc chắn phải có hai ba người chê là chuyện thường tình. Từ khi nhận ra được những điều trên mình thấy việc xây dựng tiệm bánh nhẹ nhàng và nhiều niềm vui hơn rất nhiều.
-----------------------------------
TỔNG KẾT
- Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng tri kỷ
- Cái gì mình không biết làm thì nên hỏi người giỏi việc đó giúp mình. Không phải ai làm bánh cũng biết làm kế toán hay marketing. Người tốt rất nhiều, chỉ sợ mình không dám hỏi mà thôi
- Lựa chọn mặt bằng và chi phí trả tiền mặt bằng là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong sự thành công của cửa hàng bán lẻ ( theo mình bán bánh hay bán gì thì cũng quan trọng hết). Nên nhờ đến chuyên gia để được tư vấn ngay từ đầu ( có thời gian thì tự đi học cũng rất hay). Bản thân mình đã học của nhiều chuyên gia Bất Động Sản, nhưng khóa học tốt nhất là của anh Phan Công Chánh, mọi người có thể google về ảnh để biết chi tiết khóa học.
- Con người là vốn quý nhất, thường xuyên đầu tư kiến thức cho bản thân và cho cả nhân viên của mình để không bị tụt lại phía sau.
- Tự xem lại bản thân mỗi ngày, rút kinh nghiệm mỗi ngày, sửa sai mỗi ngày. Đừng lặp đi lặp lại cùng một sai lầm như mình
- Chi phí ẩn luôn luôn có. Đừng bao giờ quá tự tin vào sự tính toán của bản thân. Đối cửa hàng mới mở, mình khuyên bạn nên dự trù sẵn một khoảng tiền tương đối để bù lỗ và ứng phó kịp thời khi có chi phí phát sinh. Tránh rơi vào tình trạng khai trương rồi thì hết tiền, như vậy sẽ không có sẵn kinh phí để tiếp tục đầu tư hay sửa sai.
- Muốn làm kinh doanh thì phải biết sales và marketing, nói cho vuông thì đó là kỹ năng sống còn, vậy thôi.
- Hiểu rõ rằng mình không hài lòng hết mọi người, người duy nhất mình cần làm hài lòng mỗi ngày là bản thân mình.
Ở bài viết sau, mình sẽ tiếp tục chia sẻ với mọi người lý do vì sao mình không mở tiệm bánh bán lẻ nữa, mà chỉ tập trung vào bán bánh thông qua facebook và website.
Mình sẽ rất vui nếu nhận được chia sẻ
